Παιδική Σεξουαλική Κακοποίηση: Αληθινές Ιστορίες παιδιών

 

Η παιδική σεξουαλική κακοποίηση δεν αφορά μόνο τα παιδιά χωρίς οικογένεια ή τα περιθωριοποιημένα σπίτια. Μπορεί να συμβαίνει δίπλα μας, στην διπλανή πόρτα και να μην γνωρίζει κανείς τίποτα, γιατί στην πλειοψηφία των περιπτώσεων τα παιδιά αυτά φοβούνται να μιλήσουν.

Σπάνια αποκαλύπτεται εύκολα. Τα παιδιά συχνά νιώθουν σύγχυση, φόβο και δεν διαθέτουν τη συναισθηματική ωριμότητα για να εξηγήσουν τι ακριβώς τους συμβαίνει. Ειδικά οι μικρότερες ηλικίες δυσκολεύονται να περιγράψουν το γεγονός. Επιπλέον, δεν μπορούν να αντιληφθούν και για ποιον λόγο μπορεί να τους φέρεται κάποιος με αυτόν τον τρόπο και αν πραγματικά τους κάνει κακό. Σε πολλές περιπτώσεις, κάποια παιδιά εκφράζονται μέσα από ζωγραφιές. Είναι μία μέθοδος προσέγγισης που χρησιμοποιούν συχνά οι παιδοψυχολόγοι, καθώς έχει φανεί χρήσιμη σε πολλά περιπτώσεις.

Τα παρακάτω περιστατικά είναι αληθινές ιστορίες παιδιών που προσπάθησαν να μοιραστούν αυτό που τους συνέβη μέσα από τη σιωπή, τη συμπεριφορά τους ή τις ζωγραφιές τους.

“Δεν έχω στόμα”

Σε κέντρο παιδοψυχολογικής υποστήριξης στο Ηνωμένο Βασίλειο, ένα αγόρι 6 ετών ζωγράφιζε συστηματικά τον εαυτό του χωρίς στόμα. Όταν ρωτήθηκε γιατί, απάντησε απλά: «Δεν με αφήνουν να μιλάω». Η ψυχολόγος παρατήρησε κι άλλες ενδείξεις απομόνωσης και σωματικού άγχους. Μέσα από συζήτηση και δημιουργικό παιχνίδι, αποκαλύφθηκε πως το παιδί ήταν θύμα κακοποίησης από πρόσωπο της οικογένειας. Η υπόθεση παραπέμφθηκε σε κοινωνικές υπηρεσίες, το παιδί απομακρύνθηκε και ο δράστης διώχθηκε ποινικά.
🟢 Πηγή: NSPCC Learning Case Study, 2021

 Τα χέρια κάτω από το κρεβάτι

Στην Ιταλία, ένα κορίτσι 7 ετών σε σχολικό πρόγραμμα ζωγράφισε επανειλημμένα τον εαυτό της σε ένα κρεβάτι με χέρια να την αγγίζουν. Η δασκάλα ανησύχησε και ενημέρωσε τη σχολική ψυχολόγο. Το παιδί τελικά αποκάλυψε ότι ένας οικογενειακός φίλος την άγγιζε όταν την πρόσεχε τα απογεύματα. Η μαρτυρία της θεωρήθηκε αξιόπιστη και ακολούθησε εισαγγελική παρέμβαση.
🟢 Πηγή: Save the Children Italia, Report 2020

 Το μαύρο ηλιοβασίλεμα

Σε πρόγραμμα δημιουργικής έκφρασης σε ελληνικό δημόσιο σχολείο (συνεργασία με ΕΛΙΖΑ), ένα παιδί 8 ετών ζωγράφιζε αρχικά ηλιοβασιλέματα με χαρούμενα χρώματα. Σιγά-σιγά οι ζωγραφιές σκοτείνιασαν, ώσπου απέμειναν σκιές, μια κλειστή πόρτα και ο ίδιος πίσω της. Το παιδί δεν μιλούσε πολύ. Η αλλαγή στις εικόνες του κινητοποίησε τη σχολική ψυχολόγο. Με παρέμβαση και καθοδήγηση ειδικού, τελικά αποκάλυψε ότι δεχόταν κακοποίηση από συγγενή,, ο οποίος τον απειλούσε για να μην μιλήσει.
🟢 Πηγή: Εταιρία κατά της Κακοποίησης του Παιδιού – ΕΛΙΖΑ, Εκπαίδευση Εκπαιδευτικών 2019

Σημάδια συμπεριφοράς:

 Συνήθως υπάρχουν σημάδια στη συμπεριφορά και στη συναισθηματική έκφραση. Κάποια από αυτά είναι:

• Ξαφνικές κρίσεις θυμού ή απομόνωσης

• Επαναλαμβανόμενοι εφιάλτες

• Παλιμπαιδισμός (δάχτυλο στο στόμα, ενούρηση, προσκόλληση)

• Απότομη άρνηση να πάνε κάπου ή να δουν συγκεκριμένα πρόσωπα

• Υπερσεξουαλικές συμπεριφορές για την ηλικία τους

• Ζωγραφιές που υποδηλώνουν εγκλεισμό, λύπη, παραμόρφωση του σώματος

  

Τι μπορούμε να κάνουμε:

✅ Να ακούμε χωρίς να διαψεύδουμε: Αν ένα παιδί πει πως κάτι συνέβη, πρέπει να του δείξουμε εμπιστοσύνη και όχι να το αμφισβητήσουμε.

✅ Να χτίζουμε την αυτοεκτίμηση: Να μιλάμε για το σώμα τους με τα πραγματικά του ονόματα, να εξηγούμε τι σημαίνει συναίνεση, και να χτίζουμε από νωρίς την αυτοεκτίμησή τους.

✅ Να παρατηρούμε χωρίς εμμονή: Ένα παιδί που αλλάζει ξαφνικά συμπεριφορά, έχει πάντα έναν λόγο. Ας μη βιαστούμε να τον αποδώσουμε σε άλλους παράγοντες όπως για παράδειγμα στην εφηβεία.

🌱 Χρήσιμες επαφές:

• 📞 Γραμμή SOS 1056 – Το Χαμόγελο του Παιδιού

• 📞 116111 – Ευρωπαϊκή Γραμμή για τα Παιδιά

Πηγές / References:

• NSPCC Learning UK 

• Save the Children Italia – Annual Report 2020

• ΕΛΙΖΑ – Εταιρία Κατά της Κακοποίησης του Παιδιού 

• “Παιδική ζωγραφική και αποκάλυψη κακοποίησης” – περιοδικό Ψυχολογία & Παιδί, 2018

• Council of Europe – Protecting children from sexual violence, 2019