Μπορεί το άγχος στην εγκυμοσύνη να επηρεάσει το παιδί;

➤ Τι λένε οι ψυχοβιολογικές μελέτες για τις συνέπειες του χρόνιου άγχους στη διάρκεια της κύησης;

Η εγκυμοσύνη είναι θεωρητικά μια περίοδος ευτυχίας, προσμονής και αισιοδοξίας.
Στην πράξη όμως, συχνά συνοδεύεται από άγχος.
Άγχος για το σώμα μας, το μωρό, τον τοκετό, τα οικονομικά, τη δουλειά, το μέλλον, την αλλαγή ρόλων, πόσο μάλλον αν επρόκειτο για τον ερχομό του πρώτου παιδιού.

Είναι όμως απλά άγχος ή κάτι που μπορεί να επηρεάσει και το παιδί που μεγαλώνει μέσα μας;

✦ Τι είναι το χρόνιο άγχος;

Το χρόνιο άγχος είναι η διαρκής πίεση, η υπερδιέγερση του σώματος και του εγκεφάλου για μέρες, εβδομάδες ή και μήνες.

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να προκληθεί από δύσκολες συνθήκες ζωής, έλλειψη υποστήριξης ή ακόμα και από τραυματικές εμπειρίες.

✦ Τι λένε οι έρευνες;

Πλήθος ψυχοβιολογικών μελετών έχει δείξει ότι το χρόνιο άγχος στην εγκυμοσύνη μπορεί να επηρεάσει:

🔸 Την ανάπτυξη του εμβρύου:
Υψηλά επίπεδα κορτιζόλης (ορμόνη του στρες) περνούν τον πλακούντα και ενδέχεται να επηρεάσουν το αναπτυσσόμενο νευρικό σύστημα του εμβρύου.

🔸 Την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού:
Έρευνες συνδέουν το έντονο στρες στη μαμά με αυξημένη πιθανότητα για προβλήματα συμπεριφοράς ή συναισθηματικής ρύθμισης στο παιδί αργότερα.

🔸 Το ανοσοποιητικό του παιδιού:
Μελέτες δείχνουν ότι το άγχος στην εγκυμοσύνη μπορεί να προδιαθέσει σε πιο ευαίσθητο ή αντιδραστικό ανοσοποιητικό σύστημα.

✦ Ποιες είναι οι επιπτώσεις στο παιδί;

Δεν μιλάμε για καθημερινές ανησυχίες, αυτές είναι απολύτως φυσιολογικές και υπάρχουν στην καθημερινότητα όλων μας.
Μιλάμε για έντονο, χρόνιο άγχος χωρίς να υπάρχει στήριξη ή εκτόνωση.

Αλλά ακόμα κι αν υπήρξε, ποτέ δεν είναι αργά για επανόρθωση και φροντίδα ούτε για τις μητέρες, ούτε για το παιδί. Δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι το παιδί είναι καταδικασμένο να έχει προβλήματα ή ότι η σχέση μητέρας και παιδιού έχει υποστεί μη αναστρέψιμη ζημιά.

Το ανθρώπινο σώμα και ειδικά ο παιδικός εγκέφαλος, έχει τρομερή ικανότητα επανόρθωσης και εξέλιξης. Με αγάπη, υποστήριξη και φροντίδα, πολλά μπορούν να αλλάξουν, να δυναμώσουν και να ισορροπήσουν.

Η φροντίδα που δίνεις στον εαυτό σου και στο παιδί σου τώρα έχει τεράστια αξία, ανεξάρτητα από το τι πέρασες τότε.

✦ Αντιμετώπιση:

✔️ Μίλα γι' αυτό. Η στήριξη από σύντροφο, φίλους ή θεραπευτή είναι κλειδί. Ειδικά, μιλώντας με κάποιον που έχει βιώσει κάτι αντίστοιχο, θα υπάρχει περισσότερη κατανόηση και υποστήριξη.

✔️ Φρόντισε τον εαυτό σου. Ανάσες, άσκηση, λίγο περπάτημα και ξεκούραση θα βοηθήσουν στην καθημερινότητα.

✔️ Απόφυγε την αυτομομφή. Η μητρότητα ξεκινάει από τη φροντίδα της μητέρας.

✔️ Ενημερώσου. Η γνώση απαλύνει τον φόβο και φέρνει κατανόηση.

📩 Αν ένιωσες ότι κάτι από αυτά σε αγγίζει, μοιράσου το με μια φίλη, ή άφησέ μου ένα σχόλιο. 

Πηγές:

• O'Connor, T. G., Heron, J., Golding, J., Beveridge, M., & Glover, V. (2002). Maternal antenatal anxiety and children's behavioural/emotional problems at 4 years. The British Journal of Psychiatry, 180(6), 502-508.

• Van den Bergh, B. R., Mulder, E. J., Mennes, M., & Glover, V. (2005). Antenatal maternal anxiety and stress and the neurobehavioural development of the fetus and child: A review. Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 29(2), 237–258.

• National Childbirth Trust (NCT), UK: Stress during pregnancy – what it means for you and your baby. nct.org.uk